[Tản mạn] Ghost và Medium – Chọn viết blog ở đâu?

Kiếm Tiền Từ Việc Xuất Bản - Biến Tri Thức Thành Tài Sản

Theo Dõi

Tiếp cận thị trường toàn cầu một cách hiệu quả và tạo ra lợi nhuận nhanh nhất từ việc xuất bản blog và bản tin điện tử newsletter với ghost.

Medium là một nền tảng cực kỳ thành công vì xây dựng được một cộng đồng người đọc lẫn người viết siêu khổng lồ. Medium được xem là một nền tảng tuyệt vời cho viết lách với rất nhiều lý do.

Nhưng tại sao, một số người viết thế giới vẫn không lựa chọn nền tảng này mà xây dựng blog riêng? Đặc biệt là blogger Việt Nam.

Như một người dùng và theo dõi nền tảng Medium khá lâu, tôi sẽ chia sẻ về nền tảng này và so sánh với Ghost ở một số phương diện quan trọng đối với một blogger (nếu bạn không dùng Ghost thì vẫn có những lựa chọn khác).

Spoiler: Bài viết là nội dung độc quyền, bạn sẽ không thể tìm thấy nội dung tương tự trên internet toàn cầu. Hãy thưởng thức bài viết nhé!

Giới thiệu một chút về Medium

Medium là mạng xã hội dành cho writter hay blogger (khác với Facebook hay Twitter) đây là nền tảng tập trung vào viết lách, đề cao chất lượng nội dung của từng bài viết. Thực tế Medium như một cộng đồng hơn là một mạng xã hội.

Medium trả tiền cho bạn khi các bài viết của bạn được "bật tính năng kiếm tiền" (giống giống Youtube) nhưng lợi nhuận được chia sẻ là từ tổng doanh thu subscription của Medium.

Một điều thú vị là người sáng lập Medium — Evan Williams — cũng là người sáng lập ra Blogger (Google đã mua lại), cũng là nhà đồng sáng lập Twitter. Bạn sẽ thấy tư duy thiết kế khá giống nhau và Medium là một bản cải tiến của Blogger sau khi bán lại cho Google.

Ghost học tập từ Medium về tính năng gửi email newsletter.

Bạn có thể tạo một blog hoàn chỉnh với Medium

Trước đây, Medium chỉ cho tác giả xuất bản bài viết trên tên miền của họ, nhưng giờ đây bạn có thể dùng tên miền riêng của mình cho blog cá nhân. Có điều bạn phải trả phí cho tính năng này hàng tháng như bạn trả cho hosting bình thường.

Để tạo một blog với Medium, bạn cần đăng ký tài khoản Medium và nâng cấp tài khoản lên Membership ($5/tháng hay $50/năm). Quyền lợi của tài khoản Membership bao gồm:

1. Truy cập không giới hạn tất cả bài viết trên Medium (với phương diện người đọc thì rất tuyệt vời).
2. Cho phép bạn tạo 1 blog trên domain riêng của bạn (CNAME).

Medium cho phép bạn tùy chỉnh giao diện blog khá giới hạn nhưng đủ để dùng như bố cục bài viết trên trang chủ, font chữ, menu điều hướng.

Bạn có thể cấu hình Favicon, Logo, SEO meta đầy đủ cho blog của bạn. Về mặt thiết kế và SEO nói chung là hoàn toàn đủ dùng.

Vậy bạn chẳng phải Medium tốt quá cho tạo blog riêng? Thương hiệu lớn, đủ để bạn tâm gắn bó lâu dài?

Nếu lý thuyết thì bạn đúng, nhưng thực tế lại khá phũ. Không như bạn nghĩ, bạn hãy xem tiếp bài viết bên dưới. Medium không lý tưởng để tạo blog riêng, đặc biệt là người dùng Việt Nam.

Medium không hợp với người dùng Việt Nam

Có 4 lý do chính mà hầu hết blogger thế giới lựa chọn viết blog trên Medium:

1. Có thể kiếm tiền bằng nội dung (affiliate, Medium Partner, Medium Membership Refer,...).
2. Tạo một blog siêu nhanh và dễ dàng (miễn phí nếu không dùng CNAME — tên miền riêng)
3. Lượng người đọc chất lượng "sẵn" có trên nền tảng Medium.
4. SEO khủng nhờ domain authority của Medium (nhưng nay không còn nữa và tùy bạn có dùng CNAME hay không).

Xem ra khá lý tưởng, nhưng áp dụng thực tế ở Việt Nam thì lại ngược lại. Hãy đi phân tích từng mục sau:

Bạn rất khó để bật kiếm tiền vì Medium yêu cầu bạn phải có tài khoản Stripe liên kết, trong khi Stripe chưa hỗ trợ Việt Nam. Hầu hết bạn sẽ không thể bật kiếm tiền được.

Tiếp theo, bạn có thể tạo blog dễ dàng với Medium, nhưng Medium thường xuyên chặn Việt Nam (kể cả trên app di động). Bạn sẽ không thể đăng nhập tài khoản Medium để xuất bản bài viết và cả đọc các bài viết membership trên Medium nếu không dùng VPN.

Medium xem các quốc gia như Việt Nam là không tiềm năng bởi vì rất ít người xem trả phí và người viết không dùng ngôn ngữ tiếng Anh.

Lượng người đọc có sẵn trên Medium rất lớn, tuy nhiên bạn phải biết rằng các bài viết bạn phải bằng tiếng Anh thì mới thu hút được lượng người đọc tiềm năng này.

Yếu tố SEO của Medium không còn quá hấp dẫn, Medium đã thắt chặt chính sách spam, bài viết bạn xuất bản trên Medium sẽ phải thoả một số điều kiện về chất lượng (như nhiều clap hay tương tác bình luận) thì Medium mới cho Google index bài viết của bạn.

Medium limits content that is made available to third-party search engines, as well as Medium’s native search and tag pages. The overwhelming majority of content that Medium will no longer be allowing to be indexed is what most people would consider spam, and the net effect will be more traffic to quality content long-term.
– About SEO and Medium – Medium

Thêm vào đó, mọi link trong bài viết của bạn, bất kể là đã dùng tên miền riêng cũng bị "nofollow". Cái cực quan trong cho liên kết nội site của SEO và liên kết ngoài.

Dù CNAME nhưng không hoàn toàn tách khỏi thương hiệu Medium, bạn sẽ thấy Logo Medium và đăng nhập Medium Dashboard ở thanh điều hướng. Thêm vào đó, tốt độ blog Medium siêu chậm ở Việt Nam. Bạn đã dùng Ghost thì nhanh chóng thất vọng bởi tốc độ tải trang của Medium.

Chiến thuật tốt nhất khi dùng Medium phối hợp Ghost như thế nào

Nếu bạn đã lựa chọn dùng Ghost với đối tượng khách hàng trong nước Việt Nam thì bạn không cần quan tâm đến Medium, vì dù sao Medium cũng chặn người xem đến từ IP Việt Nam như chia sẻ ở trên. Người xem không thể truy cập blog (kể cả bạn) thì bạn viết trên Medium để làm gì.

Tuy nhiên, nếu bạn đã có blog cá nhân Ghost và toàn cầu hoá (viết bằng tiếng Anh) thì bạn nên xuất bản song hành với Medium bằng cách thêm Canonical Link bởi vì nó hoàn toàn không ảnh hưởng đến SEO của blog bạn.

Bạn cũng nên xuất bản dùng domain của Medium luôn cho tiện. Không cần subdomain hay CNAME gì vì bạn đã ưu tiên SEO cho blog riêng của bạn.

SEO trên blog bạn vẫn mạnh, bạn vẫn thu hút được lượng đọc giả khủng trên Medium Search (nhớ tối ưu Medium search với tag).

Bằng cách này, bạn có thể SEO blog cực tốt và có đọc giả xem bài viết, cũng đồng thời có backlink về blog bạn. Rất nhiều cái lợi.

Bạn cũng nên chọn lọc những bài viết dài để xuất bàn trên Medium mà thôi, những bài ngắn sẽ làm giảm lượng follow của bạn. Bạn nên biết người đọc Medium là những người trả tiền, nên họ đòi hỏi cao chất lượng bài viết.

Không lệ thuộc Medium, giúp bạn thoải mái và tự chủ cho sự nghiệp của mình. Chỉ nên xem Medium là một công cụ bổ trợ phân phối nội dung vì Medium rất hay thay đổi chính sách (như index bài viết) và rủi ro BAN tài khoản của bạn nếu vô tình vi phạm điều khoản sử dụng.

Lời kết...

Ghost có chức năng, thiết kế và triết lý phát triển gần giống với Medium, là một lựa chọn thay thế hoàn hảo cho Medium.

Mặc dù Ghost không có sẵn cộng đồng người đọc như Medium, nhưng bạn vẫn có người xem từ Google search.

Khi bạn dùng Ghost thì giống như bạn đang là chủ của Medium chứ không phải là người dùng Medium.